Zespół Szkoły i Przedszkola w Czyżowie Szlacheckim

Szkoła w Czyżowie powstała w 1876 r. Z inicjatywą utworzenia szkoły do Naczelnika Radomskiej Dyrekcji do Spraw Szkolnictwa zwrócił się w marcu 1874 r. Wójt Gminy Czyżów Szlachecki.

27.IX.1875 r. na zebraniu gminnym społeczeństwo wiejskie Czyżowa Szl., Czyżowa Plebańskiego, Dąbia, Dziurowa, Pawłowa, Wygody, Podszyna i Piotrowic w oparciu o dekrety ukazu carskiego z 30. VIII. 1864 r. postanowiło wybudować drewniany dom w przeznaczeniu na szkołę. Na ten cel zabe-zpieczono fundusze z dzierżawy gruntów, a także datki od współzałożycieli i sympatyków szkoły. Do prośby tej pozytywnie ustosunkowano się w Radomskiej Dyrekcji ds. szkolnictwa w dn.21.II.1876r. W sprawę zaangażowany był również hrabia Henryk Prendowski.

Na placu szkolnym wybudowano niewielki budynek drewniany, kryty gontem. Mieściła się w nim jedna izba szkolna i mieszkanie dla nauczyciela. Zgodnie z literą ukazu o organizacji szkolnictwa elementarnego, była to szkoła jednoklasowa. Nauka odbywała się w języku rosyjskim, ale były też lekcje z języka polskiego. Do szkoły tej chodziły dzieci zamo-żniejszych gospodarzy z Czyżowa Szlacheckiego, Czyżowa Ple-banskiego, Dziurowa, Dąbia, Wygody Ukazowej, Wygody Bankowej (Wyspy), Pawłowa i Podszyna. Początkowo nauczy-cielami byli w niej Rosjanie. Dziedziczka pałacu w Czyżowie - Maria Descour stanowisko to powierzyła Polakowi Karolowi Andrzejewskiemu z Sandomierza. Kiedy on zrezygnował z zawodu nauczyciela , jego obowiązki przejął Adam Żabicki. W 1912r. Gmina rozpoczęła budowę murowanej szkoły. Pierwszym nauczycielem, który w niej podjął pracę był Jan Malczewski. Nauczanie odbywało się w klasach łączonych :I-II, III-IV. W latach 1914-1917 edukację przerwano. Czynna była natomiast ochronka i szkoła prywatna M.Descour w pałacu, gdzie uczęszczały dzieci w wieku 7-12 lat.
Po I wojnie światowej utworzono nowe szkoły, zwane jednoklasówkami w Wygodzie i Podszynie. Szkoła w Dziurowie działała już od 1913 r. Pod koniec września 1927 r. do szkoły w Czyżowie przyłączono szkoły z okolicznych wiosek. Zaszła konieczność powiększenia liczby klas szkolnych. W tym celu postawiono drewniany barak. Szkoła Podstawowa zgromadziła około 460 dzieci z miejscowości: Dziurów, Dąbie, Wygoda, Pawłów, Podszyn, Czyżów Szlachecki, Czyżów Plebański i Zapusta.

Kadrę pedagogiczną stanowiło pięciu nauczycieli:

" Kierownik -Piotr Puton
" Stefan Łukasik
" Ks. prefekt Józef Godziszewski
" Jadwiga Węglewicz
" Maria Urbańska.N...